Ki sa ki d?langlafyèvak DENVvirus?
Lafyèv deng lan koze pa viris deng lan (DENV), ki transmèt bay moun prensipalman atravè mòde moustik fi ki enfekte yo, patikilyèman Aedes aegypti ak Aedes albopictus.
Gen kat serotip diferan nan viris la (DENV-1, DENV-2, DENV-3, ak DENV-4). Enfeksyon ak yon serotip bay iminite pou tout lavi kont serotip sa a men pa kont lòt yo.
Deng gaye sitou atravè mòde moustik. Aspè kle nan transmisyon li yo enkli:
Vektè:LaAedes aegyptiMoustik yo devlope nan anviwònman iben epi yo repwodui nan dlo ki pa koule.Aedes albopictuskapab transmèt viris la tou men li mwens komen.
Transmisyon ant moun ak moustik:Lè yon moustik pike yon moun ki enfekte, viris la antre nan moustik la epi li ka transmèt bay yon lòt moun apre yon peryòd enkubasyon apeprè 8-12 jou.
Poukisa nou gen lafyèv deng menm nan peyi ki pa twopikal yo?
Chanjman Klima: Ogmantasyon tanperati mondyal yo ap elaji abita aMoustik Aedes yo,vektè prensipal yo pou deng.
Vwayaj ak Komès Mondyal: Ogmantasyon vwayaj ak komès entènasyonal ka mennen nan entwodiksyon moustik ki pote deng oswa moun ki enfekte nan zòn ki pa twopikal yo.
Ibanizasyon: Ibanizasyon rapid san ase jesyon dlo, sa kreye kote moustik yo ka repwodui.
Adaptasyon moustik: Moustik Aedes yo, patikilyèmanAedes aegyptiepiAedesalbopictus, ap adapte yo ak klima ki pi tanpere nan kote tankou kèk pati nan Ewòp ak Amerik di Nò.
Faktè sa yo kontribye ansanm nan prezans deng k ap grandi nan rejyon ki pa twopikal yo.
Kijan pou dyagnostike epi trete lafyèv deng?
Dyagnostik klinik deng ka difisil akòz sentòm li yo ki pa espesifik, ki ka imite lòt maladi viral.
Sentòm yo:Premye sentòm yo tipikman parèt 4-10 jou apre enfeksyon an, tankou gwo lafyèv, gwo maltèt, doulè retro-orbital, doulè nan jwenti ak nan misk, gratèl, ak senyen lejè. Nan ka ki grav, deng ka evolye an lafyèv emorajik deng (DHF) oswa sendwòm chòk deng (DSS), ki ka menase lavi. Deteksyon bonè ede jere sentòm yo anvan yo vin pi mal.
Deteksyonmmetòd poudlang:
STès ewolojik:Detekte antikò (IgM ak IgG) kont DENV, kote IgM endike yon enfeksyon resan epi IgG sijere yon ekspozisyon nan tan lontan. Tès sa yo souvan itilize nanklinik yoepilaboratwa santralize yopou konfime enfeksyon aktyèl oswa anvan pandan rekiperasyon oswa nan moun asimptomatik ki gen yon istwa ekspozisyon.
Tès Antijèn NS1:Detekte pwoteyin ki pa estriktirèl 1 (NS1) la pandan premye faz enfeksyon an, sa ki sèvi kòm yon zouti dyagnostik bonè, ideyal pou deteksyon rapid nan premye 1-5 jou apre sentòm yo parèt. Tès sa yo souvan fèt nananviwònman pwen swentankouklinik yo, lopital yo, akdepatman ijans yopou pran desizyon rapidman epi kòmanse tretman.
Tès NS1 + IgG/IgM:Detekte enfeksyon aktif ak enfeksyon pase yo lè w teste pwoteyin viral ak antikò nan san an, sa ki fè yo itil pou distenge ant enfeksyon resan ak ekspozisyon pase, oubyen pou idantifye enfeksyon segondè. Yo tipikman itilize sa yo nanlopital yo, klinik yo, aklaboratwa santralize yopou evalyasyon dyagnostik konplè.
Tès Molekilè:Detekte ARN viral nan san an, ki pi efikas nan premye semèn maladi a, epi yo itilize yo depi nan kòmansman enfeksyon an pou yon konfimasyon presi, sitou nan ka kritik. Tès sa yo fèt prensipalman nanlaboratwa santralize yoak kapasite dyagnostik molekilè akòz bezwen pou ekipman espesyalize.
Sekansaj:Idantifye materyèl jenetik DENV a pou etidye karakteristik, varyasyon ak evolisyon li yo, ki enpòtan anpil pou rechèch epidemyolojik, envestigasyon sou epidemi, ak swiv mitasyon viris ak modèl transmisyon yo. Tès sa a fèt nanlaboratwa rechèch yoepilaboratwa espesyalize nan sante piblikpou analiz jenomik apwofondi ak rezon siveyans.
Kounye a, pa gen okenn tretman antiviral espesifik pou deng. Jesyon an konsantre sou swen sipò tankou idratasyon, soulajman doulè ak siveyans atantif. Li enpòtan pou note ke idantifikasyon bonè ak enfòme enfeksyon deng ka anpeche rezilta grav.
Macro & Micro-Test ap ofri plizyè twous dyagnostik RDT, RT-PCR ak Sekans pou deteksyon deng ak siveyans epidemi:
Nikleyik Viris Deng I/II/III/IVTwous Deteksyon Asid- likid/liofilize;
Antijèn NS1 Deng, Antikò IgM/IgGTwous Deteksyon Doub;
HWTS-FE029-Twous Deteksyon Antijèn Deng NS1
Twous Anrichisman Jenòm Konplè Viris Deng Kalite 1/2/3/4 (Metòd Anplifikasyon Miltiplèks)
Papye ki gen rapò:
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0168170218300091?via%3Dihub
Dat piblikasyon: 21 oktòb 2024